FARKINDA EBEVEYN & DİKKATLİ ÇOCUK
Sedat DÖRTKARDEŞ / Aile Danışmanı / İlişki ve İletişim Uzmanı
Biliyor musunuz? ‘Hocam çok yorgunum, dayanamıyorum. Ben artık bu çocuğun düzeleceğine inanmıyorum.’ Diye gelirler karşıma çoğu zaman. Oysaki böyle başlamamıştır hiçbir şey. Hayallerle birleştirilen hayatların meyvesinden böylesine olumsuz konuşmamalı hiçbir ebeveyn…
Bizi bu duruma getiren nedir? Sorusunun cevabını isteyen çok az aile oldu şimdiye kadar. Adı ardına ders çalışmıyor, dinlemiyor, karşı geliyor, çok unutkan çok sinirli çok hareketli ve çok yavaş bir çocuğum var sözleri sıralanıyor. ‘Galiba sorunumuz Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu’ deniliyor. Tanı koymayı seven biz ebeveynler bizi tanıya götüren sebepleri ne kadar biliyoruz?
Çocuğunuzun doğumunu hatırlıyor musunuz?
O an onun hayatta ve sağlıklı olduğunu kanıtlayan ağlaması silinebilir mi kulaklarınızdan? Bebeğinin emme refleksini hangi anne unutabilir? Küçük elleriyle parmaklarımızı kavramaya çalışmasını hangi baba unutabilir?
Bebeklerin merkezi sinir sistemi olgunlaştıkça yavaş yavaş oturma, kalkma, yürüme ve koşma hallerini gözlemlediğimizde bize verdiği haz ne kadar mükemmeldir? Bu gözlemlerimiz sırasında hayatına dokunmaya başlarız yavaş yavaş… Çocuğun aşırı hareketli olması ya da tedirgin olması okul çağına kadar normal gelir bize 4-5 yaşlarına kadar bunu böyle algılarız. Halbuki çocuk dış dünyaya yansımaya başlamıştır artık.
Ta ki okul çağı başlayana kadar.
Bir gün çocuğumuzun öğretmeni çağırır bizi ve ‘ Galiba çocuğunuzda Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu var. Bir uzmanla görüşmeniz gerekmektedir’ der.
Dikkat! Bir kişinin beynine birden fazla uyaran gelir. Yoldan geçen arabalar, trafiğin sesi, insanların bakışları... Yani dikkat, beynin bir çok uyaranı devre dışı bırakarak, tek bir uyarana odaklanabilme yeteneğidir.
Dikkat Eksiklği ve Hiperaktivite Bozukluğunun birçok nedeni vardır.
Sorunlu hamilelik dönemi, ateşli hastalıklar, kafa darbeleri, anne sütü alamama ve yetiştirilme tarzı en önemli nedenler arasındadır.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun 3 çeşidi vardır;
-
Dikkat Eksikliği olan tür; sadece dikkat eksikliği olan, sıkılgan ve dalgın çocuklardır. Sınavları zamanında yetiştiremez zorlanırlar. Unutkandırlar ve en belirgin özelliklerinden biri yazıları bozuktur.
-
Hiperaktivitesi olan tür; Enerjileri yüksek olan, kıpır kıpır çocuklardır. Çok kısa sürede ödevlerini yaparlar ve en önemli özelliklerinden biri ilkokul birinci sınıftayken sıralarını terkederler.
-
Dürtüselliği olan tür; Tahrik edilmeye ve kışkırtılmaya müsaittirler. Sıra beklemek onlar için büyük eziyettir. En önemli özelliği sonunu düşünmeden iş yapmaya çalışmaları ve yönergeleri takip edememelerdir.
Genellikle Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite bozukluğu beraber eşlik eder.
Ebeveynlerin şu durumlarda çok sabırlı olması gerekir:
Biz Ebeveynler Çocuklarımıza kuralları öğretmeliyiz en başta önce kendimiz uymalıyız. Unutmayalım ki çocuklarımızın en büyük modeli biziz. Tv, tablet ve telefon gibi elektronik görsellerden uzak tutmalıyız. 0-3 yaş arası televizyon, 0-7 yaş arası tablet, 0-9 yaş arası telefon çocuklarımıza zararlıdır. Ve beyinlerindeki görsel beceriler kısmını uyuşturur.
Çocuklarınıza pozitif disiplin uygulayın, ödüller verin ama maddi ödüller yerine manevi ödüller tercihiniz olsun. Aile toplantıları yapalım çünkü aile toplantısı yapmak çocuğumuzda birey farkındalığını geliştirecektir.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu yaşayan çocuklar çabuk sıkıldıkları için ders yaparken önce sık sık molalar verelim daha sonra bu mola aralıklarını yavaş yavaş açalım. Hiperaktivitesi olan çocuklar kıpır kıpır oldukları için onların devamlı kontrol edilmesi ve güvenli bir ortam yaratılması gerekmektedir. Evimizin perdeleri, koltuk örtüleri ve duvar kağıtları bile önemlidir. Çocuğumuzu fazla uyarana maruz bırakmayalım. Odaları sade, doğal ışık ve hava alan ortamlar olmalı. Çalışma masaları pencere kenarlarından uzak tutulmalı.
Kontrollü olarak çocuğumuzla aramızda ki duygusal bağı arttıralım. Spor gibi disiplin gerektirecek aktivitelere yönlendirelim. Eşyalarına zarar verip, kaybetmeleri beklenilen bir davranıştır. Bunun için çocuğa eşyanın önemi anlatılmadır. Çocuklarımızla konuşurken onun boyuna inip göz kontağı kurarak konuşalım.
Profesyonel destek almaktan kaçınmayalım çünkü Dikkat Eksikliği ve hiperaktivite Bozukluğuna eşlik eden farklı bozuklar ( Tikler, Özel Öğrenme Güçlüğü, Anksiyete, Tırnak yeme, İdrar Kaçırma, Dışkı kaçırma, Yalan söyleme, Kekemelik, Tepinme ve katılma nöbetleri) vardır.
Hamilelik döneminden itibaren Farkında Ebeveyn olursak daha dikkatli ve farkındalık duygusu gelişmiş çocuklara sahip oluruz.